نسبت زیبایی شناسی و عقلانیت ارتباطی منطق زیبایی شناسانه «عقلانیت ارتباطی» در اندیشه هابرماس و نسبت آن با «نقد قوه حکم» کانت و «هنر مدرن» آدورنو
نویسندگان
چکیده
این نوشتار در پی توضیح مبنای زیباییشناختی نگرش یورگن هابرماس به «عقلانیت ارتباطی» است. مطابق مدعا تعریف امانئول کانت در مبحث نقد قوه حکم از امر زیبا، و توضیح وی از قضاوت ذوقی و زیبایی شناسانه، به فهم ابعاد ژرفتر رویکرد هابرماس به «عقلانیت ارتباطی» و مقوله کنش ارتباطی و زبانی می انجامد. هم چنان که توجه به پرسشهای مطرح در مکتب انتقادی فرانکفورت و دیدگاههای تئودور آدورنو در توضیح جریان از خود بیگانه شدن انسان مدرن و جایگاه هنر مدرن نیز به فهم انگیزه انتقادی هابرماس از موقعیت آدمی در جهان امروز و دلایل توجه وی به عقلانیت ارتباطی مدد میرساند. گام دیگر نوشتار توضیح تفاوتهای هابرماس با آدورنو، در توجه اولی به عقلانیت ارتباطی و توجه دومی به «هنر مدرن» است. توضیحی که به شناسایی مؤثرتر سرشت زبانی رویکرد هابرماس به حوزه عمومی میانجامد.
منابع مشابه
نسبت زیباییشناسی و عقلانیت ارتباطی منطق زیباییشناسانه «عقلانیت ارتباطی» در اندیشه هابرماس و نسبت آن با «نقد قوه حکم» کانت و «هنر مدرن» آدورنو
این نوشتار در پی توضیح مبنای زیباییشناختی نگرش یورگن هابرماس به «عقلانیت ارتباطی» است. مطابق مدعا تعریف امانئول کانت در مبحث نقد قوه حکم از امر زیبا، و توضیح وی از قضاوت ذوقی و زیباییشناسانه، به فهم ابعاد ژرفتر رویکرد هابرماس به «عقلانیت ارتباطی» و مقوله کنش ارتباطی و زبانی میانجامد. هم چنان که توجه به پرسشهای مطرح در مکتب انتقادی فرانکفورت و دیدگاههای تئودور آدورنو در توضیح جریان از خود ...
متن کاملنسبت ایدهآل زیبایی و زیبایی وابسته در فلسفه کانت
کانت در «نقد قوة حکم»، امر زیبا را در چهار دقیقه متناظر با احکام منطقی بررسی میکند. او در دقیقة سوم بر مبنای تحلیل مفهوم کلیدی «غایتمندی»، به تعریفی فرممحور از زیبایی یعنی غایتمندی بدون غایت (غایتمندی ذهنی) میرسد. در ذیل همین دقیقه، دو مفهوم «زیبایی وابسته» و «ایدهآل زیبایی» نیز مطرح میشود که داوری زیباشناختی در هر دوی آنها بر مبنای غایتمندی عینی است و مفهومی دال بر چیستی عین و کمال ع...
متن کاملنسبت اخلاق و زیبایی شناسی در اندیشه شیلر
شیلر به عنوان یک فیلسوف کانتی بسیاری از عقاید کانت در بحث از زیبایی شناسی را مبنای اندیشه خود می سازد. اما، به نظر می رسد که در بحث از رابطه میان زیبایی و اخلاق شیلر به گونه ای متفاوت عمل می نماید. این مقاله بر آن است تا به مسئله ارتباط میان زیبایی شناسی و اخلاق در اندیشه شیلر بپردازد و به این مسئله اساسی پاسخ دهد که زیبایی و اخلاق در اندیشه این فیلسوفِ شاعر چگونه با همدیگر ارتباط برقرار می نمای...
متن کاملعقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی: تاملی در نتایج سیاسی
چه رابطه ای میان عقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی می توان برگزار کرد که از یک سو پویایی تاریخی عقلانیت شیعی در شرایط سلطه عقلانیت مدرن بر جهان امروز تضمین گردد و از سوی دیگر چنین عقلانیتی با حفظ استقلال دینی خود بتواند در تعامل با عقلانیت های تاریخی غیر دینی قرار گیرد. به طور خاص دغدغه پژوهش این است که نتایج سازنده سیاسی هماهنگی عقلانیت شیعی با عقلانیت ارتباطی را مورد بحث قرار دهد. طی چندین گف...
متن کاملزیبایی طبیعی و اخلاق در اندیشه کانت
در نظام فلسفه نقدی، فاهمه قانونگذار طبیعت تجربی و عقل قانونگذار حیطه آزادی است. اما علیرغم این تفکیک، تکالیف اخلاقی وضع شده باید در طبیعت متحقّق شوند. این تکالیف را نمیتوان در ساحت طبیعت تجربی عملی کرد زیرا تصویر اخیر، پدیداری و بنابراین متعیّن است؛ ازاینرو مناسب اراده آزاد نیست. کانت تصویر ذهنی غایتمندانه از جهان، که توسط قوه ذوق زیباشناختی(قوه حکم) تبیین میشود را، تأمین کننده نیاز فوق دان...
متن کاملارزیابیِ نقد شیلّر بر زیبایی شناسی کانت
فریدریش شیلّر در طرح اندیشه ی زیبایی شناختی خویش از نقد قوه حکم کانت و با ارزیابی انتقادیِآن آغاز کرد. هرچند او نزد عموم اندیشمندان فیلسوفی کانتی شناخته م یشود، امّا در نخستینآشنایی اش با فلسفه ی کانت از ورط هی ایجاد شده میان قلمروی ضرورت و آزادی، و از ستیز میانانگیزههای درونی انسان ناخرسند گشت و بر آن شد تا برخی دیدگا ههای کانت را اصلاح کند.نخست، او در زیبایی شناسی خود به منظور گذر از دوگانهانگار...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریزناشر: دانشگاه تبریز
ISSN 2251-7960
دوره 8
شماره 15 2015
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023